گاز گرفتن لب یک عادت رایج اما اغلب نادیده گرفته شده است که می تواند از یک اتفاق ساده در حین غذا خوردن تا یک تیک عصبی ناشی از استرس متغیر باشد. این عمل، چه به صورت خود آگاه و چه ناخودآگاه، می تواند منجر به ایجاد زخم های دردناک، التهاب و حتی مشکلات جدی تری مانند فیبروم تروماتیک شود. درک دلایل اصلی این عادت، از جمله عوامل فیزیکی مانند ناهنجاری های دندانی و عوامل روانی مانند اضطراب، اولین قدم برای مدیریت و ترک آن است. این مقاله به صورت جامع به بررسی این موضوع می پردازد. با راهنمایی های دکتر مونا کشکولی بهترین دندانپزشک تهران، می توانید با آگاهی کامل برای رهایی از این عادت و عوارض آن اقدام کنید.
برای رزرو نوبت و مشاوره با ایشان فرم زیر را پر کنید تا با شما تماس بگیریم.
تعیین وقت مشاوره
گاز گرفتن لب چه مشکلاتی را ایجاد می کند؟
اصلی ترین مشکلی که گاز گرفتن لب ایجاد می کند، زخم های سطحی است که با سوزش و درد همراه هستند. این مشکل به خودی خود جای نگرانی ندارد و اگر به درستی مراقبت شود و از تکرار آن جلوگیری شود، معمولاً در مدت کوتاهی بهبود می یابد. اما اگر فرد به این عادت ادامه دهد یا عوامل محیطی، احساسی و فیزیکی تأثیرگذار باشند، ممکن است زخم ها بارها و بارها تکرار شوند و گاز گرفتن لب به یک تیک عصبی یا عادت تبدیل شود. در این شرایط، مشکلاتی مانند فیبروم تروماتیک حجیم ممکن است به وجود آید که نیاز به جراحی دارد. همچنین، اگر زخم ها برای مدت طولانی بهبود نیابند، احتمال ایجاد عفونت های سطحی نیز وجود دارد.
مقالات مفید: درمان فوری آفت دهان
دلیل گاز گرفتن لب ها چیست؟
به طور کلی، می توان گفت که تمامی گاز گرفتن های لب تحت تأثیر دو عامل فیزیکی و روان شناختی قرار دارند. از جنبه فیزیکی، این اتفاق معمولاً در حین صحبت کردن یا جویدن غذا رخ می دهد، در حالی که از نظر روان شناختی، ممکن است واکنشی به احساساتی مانند ترس، استرس و اضطراب باشد که فرد را به گاز گرفتن لب وادار می کند. در دسته دلایل فیزیکی، می توان به موارد دیگری نیز اشاره کرد. مثلاً وقتی فردی دندان هایش را ترمیم کرده و به دلیل عدم جفت شدن صحیح دندان ها و فک ها، لب خود را گاز می گیرد. همچنین، اختلال در عملکرد مفصل فکی گیجگاهی می تواند باعث حرکت ناخودآگاه فک و در نتیجه گاز گرفتن لب شود.
برای درمان این موارد، مراجعه به یک متخصص دندانپزشکی ضروری است. یکی از عوامل دیگر گاز گرفتن لب، رفتار تکراری بدن (BFRB) است. این رفتار فقط به گاز گرفتن لب محدود نمی شود و شامل هر نوع فعالیت تکراری دیگری مانند جویدن ناخن، کشیدن پوست، و دست کاری مو نیز می شود. این رفتار معمولاً ناشی از احساسات درونی فرد در شرایط خاص روان شناختی است و ابتدا به عنوان یک واکنش به فشارها بروز می کند. مثلاً فرد ممکن است در زمان هیجان یا استرس لب خود را گاز بگیرد، اما به مرور زمان این عمل تبدیل به یک عادت می شود و حتی در شرایط عادی هم تکرار می شود.
مقاله مفید: لمینت دندان بدون تراش چیست؟
گاز گرفتن داخل دهان یا فیبروم تروماتیک دهانی چیست؟
هنگام غذا خوردن و جویدن، ممکن است به طور تصادفی قسمتی از گونه تان بین دندان ها گیر کند و آن را گاز بگیرید. این اتفاق برای بسیاری از افراد رخ می دهد و معمولاً با درد شدیدی همراه است. پس از این حادثه، ممکن است در وعده های غذایی بعدی نیز کمی احساس درد در ناحیه آسیب دیده داشته باشید، اما این درد معمولاً ماندگار نیست و بعد از مدتی بهبود می یابد. اما در برخی موارد، ممکن است متوجه شوید که ناحیه آسیب دیده به طور مکرر در بین دندان ها گیر می کند و به طور مداوم آن را گاز می گیرید.
این وضعیت می تواند منجر به ایجاد فیبروم تروماتیک دهانی شود. زمانی که زخم در حال بهبود است، بافتی فیبری از پروتئین کلاژن در سطح آن تشکیل می شود تا از زخم محافظت کند. به همین دلیل، ممکن است پوست در این ناحیه کمی ضخیم تر شود. اگر در این شرایط مراقبت نکنید و به طور مکرر آن ناحیه را گاز بگیرید، لایه های فیبری بیشتری بر روی زخم تشکیل می شود و ضخامت پوست افزایش می یابد. در صورتی که پوست در این ناحیه ضخیم و برجسته شود، ممکن است بیشتر به زیر دندان ها بیفتد و خود این موضوع باعث تکرار گاز گرفتن در آن ناحیه شود.
مطالعه مفید: قطع فوری خونریزی دندان
بی حسی موضعی و گاز گرفتن لب و گونه
گاز گرفتن لب یا آسیب به لب، زبان و گونه معمولاً زمانی اتفاق می افتد که در این نواحی بی حسی موضعی ایجاد شده باشد. این حالت معمولاً در زمان مراجعه به دندانپزشکی، به ویژه در کودکان یا افرادی که مشکلات ذهنی دارند، بیشتر مشاهده می شود. این نوع گاز گرفتن به طور خاص مربوط به زمان بی حسی است و معمولاً بعد از آن تکرار نمی شود. دلیل این اتفاق این است که لب ها و گونه ها به دلیل بافت نرم خود به مدت طولانی تری نسبت به بافت لثه و دندان بی حس می مانند؛ بنابراین، فرد بدون این که متوجه شود یا دردی احساس کند، ممکن است لب و گونه خود را بین دندان ها فشار دهد.
بهتر است در این شرایط هر چه سریع تر تحت درمان قرار گیرد تا از ایجاد عفونت در محل زخم جلوگیری شود. معمولاً پس از بین رفتن اثر بی حسی، فرد درد و تورم در ناحیه گاز گرفتگی احساس می کند. پیشنهاد می شود بعد از انجام درمان های دندانپزشکی، یک رول پنبه مرطوب بین لب و گونه با دندان فاصله دهید تا زمانی که بی حسی به طور کامل از بین برود. البته لازم است که این رول با استفاده از نخ دندان محکم شود تا به طور ناخواسته وارد گلوی فرد نشود.
بعد از گاز گرفتن زبان و گونه چه باید کرد؟
پس از گاز گرفتن زبان یا لب، انجام اقدامات مناسب برای بهبود و جلوگیری از عوارض بیشتر ضروری است. در اینجا چند توصیه برای کارهایی که باید بعد از این حادثه انجام دهید، آورده شده است:
- تمیز کردن محل زخم: دهان خود را به آرامی با آب گرم بشویید تا آلودگی ها از بین بروند و از عفونت جلوگیری کنید. مراقب باشید که زخم را بیشتر آسیب نزنید.
- اعمال فشار: اگر خونریزی وجود دارد، با یک پارچه تمیز یا پد گاز استریل فشار ملایمی را بر روی زخم وارد کنید تا خونریزی متوقف شود. از دستمال کاغذی یا پنبه استفاده نکنید، زیرا ممکن است الیاف آنها به زخم بچسبد.
- تسکین درد: در صورت داشتن درد، می توانید از مسکن های بدون نسخه مانند ایبوپروفن یا استامینوفن طبق دستور مصرف کنید.
- پرهیز از غذاهای تحریک کننده: از مصرف غذاهای تند و اسیدی که ممکن است ناحیه آسیب دیده را تحریک کنند، خودداری کنید. همچنین، از غذاهای با بافت سفت پرهیز کنید.
- رژیم غذایی نرم: برای کاهش ناراحتی در حین غذا خوردن، از رژیم غذایی نرم و ملایم استفاده کنید. موادی مانند ماست، سوپ، پوره سیب زمینی و اسموتی می توانند گزینه های مناسبی باشند. این نوع غذاها به راحتی بلعیده می شوند و از احساس درد و ناراحتی جلوگیری می کنند. همچنین، این غذاها غنی از مواد مغذی هستند و می توانند به تقویت سیستم گوارشی شما کمک کنند.
- نگهداری محل زخم: برای حفظ بهداشت دهان و دندان، از یک روش مراقبتی جامع پیروی کنید. این کار شامل مسواک زدن به آرامی و با فشار کافی روی دندان ها و لثه ها است. همچنین، به زبان خود نیز توجه کنید، چرا که ممکن است محل تجمع باکتری ها و میکروب ها باشد. نکات مهم مسواک زدن و نخ دندان کشیدن را مطالعه کنید.
لینک مفید: آیا لمینت باعث پوسیدگی دندان می شود؟
درمان گاز گرفتن لب
در ادامه، چند روش خانگی برای درمان زخم ها و آسیب های دهانی معرفی می شود:
- عسل: عسل خام به عنوان یک درمان طبیعی و ارگانیک برای زخم ها و التهاب ها شناخته می شود. این ماده دارای خواص ضد میکروبی، ضد التهابی و آنتی اکسیدانی است که می تواند به تسکین درد و بهبودی آسیب ها کمک کند.
- ژل آلوئه ورا: آلوئه ورا یکی از گیاهان دارویی معروف است که خواص درمانی فراوانی دارد. این گیاه دارای ویژگی های ضد التهابی و آرام بخش است و می تواند به کاهش التهاب و دردهای ناشی از آسیب ها کمک کند. استفاده از مقدار مناسبی از ژل آلوئه ورا می تواند به بهبودی ناحیه آسیب دیده کمک کند.
- شستشو با آب نمک: شستشوی دهان با آب نمک گرم می تواند به بهبود زخم های دهانی و حفظ بهداشت دهان کمک کند. این کار به دفع باکتری ها و تسریع فرایند بهبود زخم ها کمک می کند. توصیه می شود هر روز چند بار دهان خود را با آب نمک گرم شستشو دهید تا به بهبود وضعیت زخم ها و راحتی بیشتر در طول روز کمک کنید.
- خمیر زردچوبه: زردچوبه به دلیل خواص درمانی قوی اش شناخته می شود. این گیاه دارای خواص ضد التهابی و ضد عفونی کننده است. با مخلوط کردن پودر زردچوبه با آب و ایجاد یک خمیر، می توانید به کاهش التهاب ها و جلوگیری از عفونت ها در زخم ها کمک کنید. این روش، به عنوان یک راهکار طبیعی و مؤثر، در مراقبت و درمان انواع زخم ها و نقاط آسیب دیده بدن کاربرد دارد و تسکین دهنده خوبی نیز به شمار می آید. این مواد طبیعی نه تنها بی خطر و ارزان هستند، بلکه گزینه ای مناسب برای افرادی است که به دنبال درمان های ساده و مؤثر هستند.
مطالعه مفید: کیست دندان چیست؟
نقش ناهنجاری های دندانی در گاز گرفتن لب
یکی از دلایل فیزیکی و مهم برای گاز گرفتن لب به صورت مکرر، وجود ناهنجاری های دندانی یا اکلوزالی است. زمانی که دندان ها به درستی روی هم قرار نمی گیرند، ممکن است لب یا گونه به راحتی بین آن ها گیر کند. مشکلاتی مانند اورجت شدید (جلو بودن دندان های بالا) یا کراس بایت می توانند این ریسک را افزایش دهند. همچنین، لمینت دندان های کج یا ترمیم هایی که به درستی تنظیم نشدند، می توانند باعث ایجاد تماس های نامناسب و در نتیجه گاز گرفتن لب شوند.
مقایسه گاز گرفتن لب اتفاقی با عادت عصبی
ویژگی | گاز گرفتن اتفاقی | گاز گرفتن عادتی (عصبی) |
علت اصلی | حواس پرتی حین جویدن، بی حسی | استرس، اضطراب، خستگی، عادت (BFRB) |
فرکانس وقوع | به ندرت | مکرر و گاهی ناخودآگاه |
محل گاز گرفتگی | معمولا تصادفی است | اغلب در یک نقطه خاص و تکراری |
عوارض بلند مدت | معمولا ندارد | فیبروم، زخم های مزمن، انواع زخم لثه و روش های درمان آن |
راه حل | مراقبت از زخم موقت | نیاز به رویکردهای درمانی و رفتاری |
هزینه های درمانی ناشی از عوارض گاز گرفتن لب
هزینه درمان عوارض ناشی از گاز گرفتن لب به شدت مشکل بستگی دارد. درمان یک زخم ساده خانگی و بدون هزینه است. اما اگر این عادت منجر به ایجاد فیبروم تروماتیک شود، هزینه جراحی برداشتن آن توسط بهترین دندانپزشک منطقه یک تهران باید در نظر گرفته شود. همچنین، اگر گاز گرفتن به دلیل ناهنجاری دندانی باشد، هزینه درمان های ارتودنسی یا اصلاح ترمیم های قبلی نیز به آن اضافه خواهد شد.
خدمات دندانپزشکی زیبایی با دکتر مونا کشکولی
پس از درمان عوارض ناشی از گاز گرفتن لب، ممکن است فرد به دنبال بهبود کلی زیبایی لبخند خود باشد. در کلینیک دکتر کشکولی، ما با ارائه مجموعه کاملی از خدمات زیبایی، به شما کمک می کنیم تا علاوه بر سلامت، زیبایی لبخند خود را نیز بازیابید.
خدمات دندانپزشکی عمومی با دکتر مونا کشکولی
سلامت دهان و دندان پایه و اساس هر درمان موفقی است. در کلینیک ما، مجموعه کاملی از خدمات درمانی برای پیشگیری و درمان انواع مشکلات دهان و دندان، با بالاترین استانداردها ارائه می گردد.
راهکارهای روانشناختی برای ترک عادت گاز گرفتن لب
از آنجایی که استرس و اضطراب یکی از دلایل اصلی این عادت است، به کارگیری تکنیک های مدیریت استرس می تواند بسیار موثر باشد.
- تمرینات ذهن آگاهی و مدیتیشن: این تمرینات به شما کمک می کنند تا نسبت به لحظه حال و عادات ناخودآگاه خود آگاه تر شوید.
- جایگزین کردن عادت: هر زمان که احساس کردید می خواهید لب خود را گاز بگیرید، سعی کنید آن را با یک عادت بی ضرر مانند جویدن آدامس بدون قند یا نوشیدن آب جایگزین کنید.
- مشاوره با روانشناس: اگر این عادت بسیار شدید است و بر کیفیت زندگی شما تاثیر گذاشته، مشاوره با یک روانشناس یا روانپزشک می تواند به شناسایی و درمان ریشه های اضطراب شما کمک کند.
نقش دندانپزشک در تشخیص و درمان گاز گرفتن لب
یک دندانپزشک زیبایی ماهر می تواند نقش مهمی در مدیریت این مشکل داشته باشد. او با معاینه دقیق، می تواند تشخیص دهد که آیا علت گاز گرفتن فیزیکی است (مانند یک دندان تیز یا ترمیم نامناسب) یا خیر. در صورت وجود مشکل دندانی، او می تواند با اصلاح ترمیم، پولیش لمینت دندان یا حتی ارتودنسی، عامل فیزیکی را برطرف کند. همچنین، او می تواند با ساخت یک محافظ دهان نازک، از تماس دندان ها با لب در هنگام استرس جلوگیری نماید.
تعیین وقت مشاوره
نتیجه گیری
در نهایت، گاز گرفتن لب عادتی است که نباید آن را بی اهمیت تلقی کرد. این عمل می تواند نشانه ای از مشکلات زمینه ای دندانی یا روانی باشد و در صورت تداوم، منجر به عوارض دردناک و ناخوشایندی شود. با شناسایی دقیق علت، چه از طریق مراجعه به دندانپزشک برای رد کردن دلایل فیزیکی و چه با به کارگیری تکنیک های مدیریت استرس، می توان این عادت را کنترل و درمان کرد. با انتخاب یک متخصص با تجربه مانند دکتر مونا کشکولی دندانپزشک خانم در تهران، می توانید از بهترین مشاوره و خدمات درمانی برای حفظ سلامت و زیبایی دهان و لبخند خود بهرمند شوید.
سوالات متداول
آیا گاز گرفتن لب می تواند منجر به سرطان شود؟
اگرچه هرگونه زخم مزمن و بهبود نیافته در دهان باید توسط متخصص بررسی شود، اما ارتباط مستقیمی بین عادت گاز گرفتن لب و رابطه بین سرطان دهان و دندانپزشکی از این طریق، اثبات نشده است. خطر اصلی، ایجاد فیبروم و عفونت است.
آیا کودکان نیز دچار عادت گاز گرفتن لب می شوند؟
بله، این عادت در کودکان نیز شایع است و می تواند ناشی از استرس، اضطراب یا حتی خستگی باشد. همچنین، پس از دریافت بی حسی دندان کودکان، آن ها ممکن است به صورت ناخواسته لب خود را گاز بگیرند.
تفاوت زخم ناشی از گاز گرفتن لب با آفت چیست؟
زخم ناشی از گاز گرفتن معمولا خطی یا نامنظم است و تاریخچه مشخصی از آسیب فیزیکی دارد. اما درمان آفت دهان مربوط به زخم هایی است که معمولا گرد یا بیضی شکل هستند و علت دقیقی برای آن ها مشخص نشده است.
آیا ناهنجاری های فکی می توانند باعث گاز گرفتن لب شوند؟
بله، در برخی موارد، ناهنجاری هایی مانند مال اکلوژن یا عدم تقارن فک می تواند باعث شود که لب ها به درستی روی هم قرار نگیرند و در معرض گاز گرفته شدن باشند.
اگر گاز گرفتن لب باعث ایجاد یک توده سفت شد، چه کار کنم؟
این توده به احتمال زیاد یک فیبروم تروماتیک است. این توده خوش خیم است، اما معمولا خود به خود از بین نمی رود و برای برداشتن آن نیاز به یک جراحی کوچک و سرپایی توسط دندانپزشک یا جراح فک و صورت است.
آیا درمان های زیبایی مانند لمینت می توانند باعث گاز گرفتن لب شوند؟
اگر فیسینگ دندان به درستی انجام نشود و باعث افزایش بیش از حد حجم دندان ها گردد، ممکن است در روزهای اولیه باعث شود که بیمار به طور تصادفی لب خود را گاز بگیرد. به همین دلیل، تراش دندان برای لمینت به میزان کافی، اهمیت دارد.
آیا استرس تنها دلیل روانی گاز گرفتن لب است؟
خیر. علاوه بر استرس و اضطراب، شرایط دیگری مانند خستگی، بی حوصلگی یا حتی هیجان زیاد نیز می توانند باعث شوند که فرد به صورت ناخودآگاه شروع به گاز گرفتن لب خود کند.
منابع:
